Webinar mensen met onbegrepen gedrag: aandacht voor verbinding
Wat is de meerwaarde van buurtbinders? Hoe helpen ervaringsdeskundigen in de wijk? Eind juni was het zo ver: de webinar ‘Personen met onbegrepen gedrag in de wijk’. In een twee uur durende webinar namen de Zorgalliantie en Mozaïek welzijn de kijkers mee in het thema inclusie van mensen met onbegrepen gedrag.
Een terugblik naar de start van dit onderzoeksthema. In de wijk Rauwenhof in Tiel kwamen steeds meer meldingen van incidenten met mensen met onbegrepen gedrag. Mozaïek welzijn en woningcorporatie Thius (voorheen SCW) besloten dit probleem aan te pakken. Met het gesubsidieerde ZonMw project ‘Wijk uit de war‘ kwam ook de HAN en de Zorgalliantie in beeld. Marc Horsten van Mozaïek welzijn: “We zagen al snel dat de wijk in de avonduren een heel ander karakter kreeg dan overdag. Professionals waren dan niet aanwezig.”
Als plan van aanpak werden buurtbinders ingezet. Dit zijn actieve buurtbewoners met een signalerende functie. Ook kwam Tiel Herstelt in de wijk. Deze ervaringsdeskundigen zijn naast (oud)bewoner van de wijk, ook een ideale gesprekspartner voor bewoners met psychische kwetsbaarheid. Als derde punt was communicatie verbeteren belangrijk. Met een nieuwsbrief en inzet van online platform nextdoor, hoopten ze de buurtbewoners sneller te bereiken. “Dit werkte. De ervaringsdeskundigen van Tiel Herstelt wisten de doelgroep te bereiken en de buurtbinders kennen de wijk, hebben korte lijntjes en halen dus snel behoeften op”, vertelt Horsten.
Buurtbinders haalt behoeften buurt boven
Eén van deze buurbinders in Tiel is Monique van Doorn. Ze woont al bijna 30 jaar in de wijk Rauwenhof en kent veel mensen in de buurt. “Ik probeer mensen op weg te helpen”, vertelt Van Doorn. “Ervoor te zorgen dat ze lekker in hun vel zitten. Vroeger was er bijvoorbeeld een gym club in de buurt, die is nu verdwenen. Maar er is behoefte aan yogalessen in de buurt, ze willen niet naar de andere kant van Tiel fietsen. Dus dat ben ik nu aan het opzetten.” Een buurtbinder haalt dit soort signalen op uit de buurt en legt verbindingen.
Vanuit Mozaïek welzijn krijgen de buurtbinders trainingen om de signalen ook meteen om te zetten in acties. Van Doorn: “We hebben uitleg gehad over onbegrepen gedrag, over de hulpkaart en leerden hoe we mensen met onbegrepen gedrag benaderen en helpen.” Horsten voegt toe dat buurtbinders zelfverzekerde mensen zijn die veel lijntjes hebben in de wijk. Ze hebben vaak een achtergrond of kennis van mensen met onbegrepen gedrag. “Al die activiteiten die nu in de wijk worden georganiseerd komen van buurtbinders, die jagen dat aan. De wijk komt weer tot leven”, deelt Horsten.
Glans bij domein-overstijgend samenwerken
HAN-onderzoeker Jessy Berkvens neemt de webinarkijkers vervolgens mee in de wereld van domein-overstijgend samenwerken. Een vraagstuk waar ook in Rauwenhof nog kansen liggen. Ze vertelt waar de uitdagingen die professionals, netwerken en vooral bewoners zitten als het gaat over hulp vinden. Jessy: “De uitdaging bij dit thema is elkaar vinden. Waar komt de vraag vandaan? Wie moeten er betrokken worden en nog belangrijker: over wie gaat het? Het is belangrijk dat je niet alleen over iemand praat, maar vooral ook met.” Ook hamert Berkvens op het leren kennen van elkaar. ”Uiteindelijk heeft iedereen hetzelfde doel (een veilig thuis voor de bewoner), maar een andere manier van aanpak. De wijkagent is een handhaver, de hulpverlener helpt. Door elkaar te leren kennen, begrijp je waar iedereens kracht ligt en waar je van kunt leren. Durf op de acties te reflecteren en de confrontatie met elkaar aan te gaan. Het mag schuren. Zonder wrijving geen glans.”
Ervaringen en herstelverhalen delen
Vervolgens neemt ervaringswerker Thea Bergstra het woord. Zij is de oprichter van Tiel Herstelt, onderdeel De Stichting Rivierenland Herstelt. Elke maandag houden ze Tiel Herstelt een koffiebijeenkomst waar mensen verhalen kwijt kunnen en hoop en inspiratie halen. Bergstra: ”Onze inzet is gericht op herstel, de weg vinden in het leven. We delen met elkaar waar we zitten in het herstelproces. Juist doordat we dezelfde ervaring hebben kunnen we dichterbij komen. Daarnaast kennen we de sociale kaart en hebben we een herstelkoffer met boeken en informatie.”
Bergstra zag dat alleen overdag een paar keer in de wijk rondlopen en hier en daar wat koffiedrinken, onvoldoende was. “Dankzij de ervaringsverhalen kwam er echt contact tot stand. We krijgen steeds meer een vertrouwd gezicht waardoor mensen nu naar ons toe komen.” Het belang van ervaringswerk in de wijk is voor haar dan ook duidelijk. “Door ervaringen te delen en aan te sluiten op de belevingswereld van mensen met onbegrepen gedrag, kun je echt contact maken. Dit is heel nuttig, dus zorg ervoor dat we er mogen zijn in de gemeente en wijk.”
Themagerichte leerkring
Als laatste neemt Bertine Rosink de webinarkijkers mee in het onderzoeksthema ‘inclusie van mensen met onbegrepen gedrag.’ Na afloop van de verhelderingskamer begin dit jaar (lees hier het verslag), kwamen de afgelopen maand de subgroepjes online bijeen. Het doel: concrete acties voor de komende periode uitwerken in een thematische leerkring.
Een paar voorbeelden. Het subthema ‘medemenselijkheid centraal’ gaat voor meer aandacht voor eenzaamheid. ‘Naar goed wonen en samenhang’ in de wijk wil aan de slag met kleinschalige evenementen, terwijl domein-overstijgend samenwerken voor oprichting van het veilige wijkteam gaat. ‘Meedoen mogelijk maken’ zet zich in voor meer communicatie op b1-niveau en ‘Vroegsignalering’ maakt werk van het werven van vroegsignaleerders zoals postbodes en supermarktmedewerkers.
De webinarkijkers hebben er wel zin in en melden zich aan voor de thema’s. De webinar heeft ze enthousiast gemaakt voor het belang van dit onderzoeksthema. Heeft het jou ook nieuwsgierig gemaakt? Zie jij acties waar je meer over wilt weten? Neem contact op met Bertine Rosink of Gideon Visser.
