Werkplaats 33 – juli 2023
De uitdagingen voor bewoners op het platteland zijn niet gering: demografische ontwikkelingen, stikstof, energietransitie, en ook daar vereenzaming. Ga er maar aan staan.
En dat is precies wat heel veel dorps- en plattelandsbewoners doen. Ze zitten niet bij de pakken neer, maar nemeninitiatief, ook al kost ze dat zeeën van tijd en geduld en
stuiten ze op gevestigde belangen van de overheid of de markt. Overheid en burgers vormen lang niet altijd een gouden koppel. Daar liggen nog kansen! Als voorzitter van KNHM foundation heb ik talloze voorbeelden voorbij zien komen van de veerkracht van mensen in de dorpen en buurten. Ik zie – zeker bij lokale overheden – een groeiend besef van de kracht van het platteland en de waarde van een intensieve samenwerking met inwoners. Zo zet de P10 – het netwerk van de 31 grootste plattelandsgemeenten – zich in voor onder andere nieuwe economische kansen in de buitengebieden, natuur- en waterbeheer, maar ook de leefbaarheid in de kleine kernen: voorzieningen, zorg en onderwijs. En daar ligt natuurlijk een groot raakvlak met het werk van KNHM, maar ook met dan van de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK), onze samenwerkingspartner voor deze Werkplaats. Samen met de LVKK laten we in deze editie zien waartoe veerkrachtige dorpen in staat zijn. Wat dacht je van het realiseren van een compleet nieuw vitaal dorpshart, of het zelf beheren van dorpsgebouwen met een maatschappelijke functie? Kleinschalige wooninitiatieven ontwikkelen voor jong en oud? Ontmoeten staat vaak centraal in die initiatieven, want dat is de basis van elk samenlevingsverband.
We geven ook aandacht aan een andere manier van kijken naar grondgebruik. Hoe kunnen we natuurinclusieve landbouw bedrijven? Hoe herstellen we de biodiversiteit? We laten een van de (vele) inwonersinitiatieven op dit gebied aan het woord. De potentie van dorpskracht en plattelandskracht zit overal, aan de randen van Nederland net zo goed als in de Randstad. Dat moeten we koesteren, want die kracht speelt een belangrijke rol in het vinden van oplossingen voor grote vraagstukken. Er zijn gemeentes die onderzoeken hoe ze bewoners kunnen helpen om zelf aan de slag te gaan met waterbeheer. Goed voor klimaatbestendigheid maar ook voor sociale cohesie. Ook de energietransitie kreeg een boost toen burgers zelf aan de slag gingen in coöperaties. Dorpsbewoners vinden zelf oplossingen! Overheden en andere partijen moeten daar oog voor hebben en ze de
ruimte geven.
Dorpendoen het zelf
Annemarie Jorritsma
Voorzitter KNHM foundation
