Geldzorgen de baas: bijeenkomst werknemers en geldzorgen  

wo 26 mei 2021 Door Marleen de Roo

Hoe herken je signalen van geldzorgen bij werknemers? Een e-learning, een concreet voorbeeld uit de praktijk en de werkwijze van Moedige Dialoog, gaven de bijna 20 deelnemers van de bijeenkomst ‘Werknemers en geldzorgen’ meer inzicht over dit thema. 

De bijeenkomst werd georganiseerd door de Zorgalliantie in samenwerking met Moedige Dialoog Rijk van Nijmegen. P&O adviseurs, directeuren, bestuurders, teamleiders, sociaal werkers en buurtwerkers leerden in 2 uur zoveel mogelijk over het signaleren en aanpakken van geldproblemen en zorgen van hun werknemers.

Verontrustende cijfers
Een paar cijfers: 38% van de huishoudens had voor corona al moeite met rondkomen. Als ze in de schuldverlening komen is de schuld gemiddeld 38.000 euro. De kosten van een gezin met (schuld)problemen kan wel oplopen tot een maatschappelijke kostenpost van een ton. Het zijn verontrustende cijfers. Maar wat de deelnemers van de bijeenkomst ook raakt, is dat een werknemer met geldzorgen gevoeliger is voor stress, minder productief is en sneller uitvalt. Daarbij wil de werkgever natuurlijk dat zijn werknemer gelukkig is en lekker in zijn vel zit. Hoe help je een werknemer met geldzorgen?

Met de e-learning van de Hogeschool van Utrecht kregen Elma Vriezekolk (Zorgalliantie) en Jansje van Middendorp (Moedige Dialoog Rijk van Nijmegen) meer inzicht in schuldenproblematiek. In nauwe afstemming met de ontwikkelaars is deze e-learning getest met vier grote partners in de regio Rijk van Nijmegen, te weten: Pantein, Rabobank, CWZ en de HAN. Zij waren unaniem positief over de opzet en de lessen uit de e-learning (volg hier zelf de gratis e-learning). Vriezekolk en Van Middendorp delen graag een paar hoogtepunten.

Gebrek aan flexibiliteit: signaal voor geldzorgen 
Werknemers praten vaak niet over hun financiële problemen uit angst voor ontslag of onbegrip, of uit schaamte. Werkgevers zien vaak pas dat er sprake is van financiële problemen zijn, als een werknemer om voorschotten vraagt, er loonbeslag dreigt of deurwaarders verschijnen. Welke eerdere signalen zijn er? Uit de e-learning komt bijvoorbeeld naar voren: kort lontje, afstand nemen, niet meegaan met een borrel, niet meedoen met een cadeautje voor een collega, te laat komen, niet meer flexibel zijn.

De juiste vragen 
In de e-learning leren deelnemers gesprekstechnieken om het gesprek met de werknemer aan te gaan. “Leg de autonomie en keuze bij de werknemer, laat zien hoe je als bedrijf kunt helpen. Voor betrouwbaarheid leg je uit dat diegene niet de enige is en dat ze begrijpen dat hij of zij zich overvallen voelt. Spreek realistische doelen af”, vertelt Van Middendorp. Ter inspiratie laat ze 2 video’s zien van dezelfde case, verschillende gesprekken en ook andere uitkomst. Als laatste geven Elma en Jansje vier vragen voor werkgevers om te bepalen of ze iemand kunnen helpen: 1. Dreigt er een (acute) crisis, bijvoorbeeld huisuitzetting? 2. Is de werknemer bereid concessies te doen om het op te lossen? 3. Is de werknemer zelfredzaam? 4. Hoe hoog zijn de schulden?

Financieel coach ingeschakeld 
Wat doe je als je weet dat een werknemer geldzorgen heeft? Daar heeft Hans Pasman, salarisadministrateur bij Dar, een idee bij. Bij de Dar hebben ze eerst medewerkers geïnformeerd dat ze hulp boden bij geldzorgen. Hiervoor is een financieel coach ingeschakeld. Daarnaast proberen ze zelf problemen te signaleren. “Dit is wel lastig”, geeft Pasman aan. “Meestal zien we ze pas als er loonbeslag wordt gelegd.” Maar nu leidt de Dar zijn leidinggevenden op met tips voor het signaleren van geldzorgen.

Het inzetten van de financieel coach is een voordeel, vindt Pasman, omdat deze buiten de organisatie staat. “Dan voelt het minder als bemoeienis”, legt het uit. Daarnaast heeft de coach een netwerk. Wel gaat de Dar zelf het eerste gesprek aan, over de mogelijkheden die de werkgever biedt. “We leggen de keuze bij de werknemer, niet iedereen maakt er gebruik van.” Het aantal gevallen is inmiddels teruggelopen naar bijna nul. Verschillende wegen zijn bewandeld, zoals het alleen informeren, naar het ondersteunen bij het maken van betalingsafspraken tot aan het begeleiden naar een schuldverleningstraject. “Uitval is vaak duurder dan de oplossing.”

Begrijpelijk loonstrookje 
Iris van der Wal van Moedige Dialoog Nederland, waar ook Moedige Dialoog Rijk van Nijmegen onderdeel van is, neemt de deelnemers mee in de mogelijkheden die Moedige Dialoog biedt. Ze bouwen lokale netwerken waarin bedrijven, maatschappelijk organisaties, ervaringsdeskundigen, overheid en kennispartners zich inzetten voor de financiële en sociale redzaamheid van mensen in heel Nederland. “Een werknemer met geldzorgen kost de werkgever 13.000 euro per jaar”, geeft Van der Wal als zorgelijk cijfer.

Bij Moedige Dialoog hebben ze het programma Geldzorgen de Baas. Een aanpak om organisaties inzicht te geven in welke mate ze nu in staat zijn om medewerkers met geldzorgen tijdig te signaleren, het gesprek met hen aan te gaan en hen te ondersteunen. Met handige hulpmiddelen zoals het begrijpelijk loonstrookje, signaleringstools en de morele arbeidsovereenkomst geven ze de werkgevers meer tools in handen om actief aan de slag te gaan. Handige hulpmiddelen, vinden de deelnemers. Vooral het begrijpbare loonstrookje spreekt ze zeer aan.

Met alle tips, gaan de meeste deelnemers dan ook zeker terug de organisatie in. “Proactief intern mee aan de slag”, schrijft een van de bezoekers. Voor een toekomst met gelukkige werknemers zonder geldzorgen.

Meer lezen over dit thema?