Bezoek festival South by Southwest (SXSW): een ‘wake-up call’

di 19 april 2022 Door Marleen de Roo

“Veel sociaal contact verplaatst naar de online leefwereld”, vertelt Jonathan van Deutekom, projectmanager Zorgalliantie/Krachtige Kernen. Hij was als een van de afgevaardigden van de HAN naar het festival South by Southwest (SXSW). “Sociale platforms krijgen een steeds belangrijkere rol in ons dagelijks leven.”

Grootste showcasefestival
De reis naar Austin in Amerika werd door het iXperium georganiseerd. “Ze noemen het ook wel de Next Silicon Valley, omdat steeds meer tech bedrijven richting Texas trekken”, vertelt Jonathan. Hij bezocht samen met HAN-collega’s het festival South by Southwest (SXSW), het grootste showcasefestival voor technologie, muziek en film. “Veel technologische ontwikkelingen komen uit Amerika, we hoorden uit eerste hand wat de toekomst brengt. We wilden weten wat de toekomst brengt, waar we als de Zorgalliantie op in kunnen spelen. Ons laten inspireren en deze kennis verder brengen.”

Toekomst is online
De toekomst brengt bijvoorbeeld meer intelligente AI: door middel van spraakherkenning al opmaken of een noodoproep nodig is. Wearables met kleine elektrische impulsen die mensen met Parkinson helpen meer zelfredzaam, te zijn. Of armbandjes die alcoholpercentage in het bloed meten. “Maar we zagen vooral: in de toekomst is fysiek en online nog meer in elkaar verweven”, is de conclusie van Jonathan. “Sociale platforms gaan een grotere rol spelen in ons dagelijks leven. Online gaat een nog groter onderdeel van ons leven worden. Streamingdiensten worden steeds populairder, gaming is meer en meer online. De online leefwereld wordt een wereld waar we leven, contact leggen, winkelen, gamen, ontdekken.”

Bezoekers in een lezing tijdens SxSW Foto: Bart van Gastel

Negativiteit scoort
Platforms als Netflix en Facebook / Meta lopen voorop in deze ontwikkelingen en verdienen veel geld aan advertentie-inkomsten van bedrijven. Hoe meer traffic gegenereerd wordt, hoe beter voor de inkomsten. Daar spelen de platforms met slimme algoritmes op in. Op het festival waren ook oud-medewerkers van grote social media platforms. Jonathan: “De klokkenluiders legden uit hoe deze bedrijven vooral gefocust zijn op advertentie-inkomsten. Het is bewezen dat negatief nieuws tot 6 keer beter gelezen wordt op sociale media. Hetzelfde geldt voor misinformatie, fake news. Ze verdienen er dus aan om dit te stimuleren, zodat de traffic, en daarmee de inkomsten, toenemen.” Zo vertelde iemand op SXSW over een advertentie van een bekend merk die werd getoond in groepen van nazi-sympathisanten, terwijl het bedrijf daar absoluut niet mee geassocieerd wilde worden. Maar daar viel geld te verdienen voor het platform. “Dit was voor mij een wake-up call. Dit is natuurlijk erg  zorgelijk. Vooral in Amerika zie je dat dergelijke berichten meer polarisatie voedt en uitsluiting veroorzaakt.”

Mogelijke effecten
De ontwikkelingen naar een meer online leefwereld, is iets waar we allemaal mee te maken krijgen. Maar ook de mogelijke effecten van meer tijd online doorbrengen, is iets wat Jonathan bezighoudt. “We zien nu al gezondheidsklachten en schulden bij jongeren die veel online doorbrengen. En dat is nog maar het topje van de ijsberg. Als platforms meer data krijgen, hoe zit het dan met algoritmes, het gevaar van in een bubbel terechtkomen? Hoe ga je daarmee om? En vooral, welke vaardigheden moeten onze op te leiden pedagogen en sociaal werkers hebben om ermee om te gaan?”

Online economie
De mogelijke maatschappelijke gevolgen, dat gaan we ontdekken. Jonathan: “Maar de trendwatchers gaven aan dat het snel gaat, ze kijken niet meer 10 jaar vooruit, trends ontstaan nu. Ook de hele economie verschuift online. Denk aan het feit dat je kunt verdienen met online content of het verkopen van online ontwerpen, de zogeheten NFT’s.” Een NFT (Non-Fungible Token) is een niet- inwisselbaar, onvervangbaar digitaal eigendomscertificaat, een manier om eigenaarschap te koppelen aan digitale objecten. Alles wat digitaal is wordt een soort digitaal te kopen kunstwerk.

Vaardigheid studenten
Jonathan ziet vooral kansen in het digitaal vaardig maken van onze studenten. “Dat hebben ze straks nodig in hun werk. Je ziet het bijvoorbeeld bij jongerenwerkers, zoals die van Bindkracht 10. Die bereiken nu al veel van hun doelgroep via sociale platforms. Ze organiseren ook activiteiten online. Veel sociaal contact verplaatst naar de online leefwereld. Moet de hulpverlening daar ook heen? Het is belangrijk dat we ons hierop voorbereiden en deskundigheid ontwikkelen.”

Toegankelijkheid vergoot
Toch ziet Jonathan niet alleen negatieve kanten. “Ik denk dat de online wereld wel meer toegankelijkheid biedt. Mensen hoeven niet per se hun huis uit, je ontmoet gelijkgestemden, je kunt online jezelf zijn Belangrijk is dat je kritisch blijft op de belangen van online platforms en dat we er met zijn allen scherp op blijven dat het niet ten koste gaat van de menselijke kant. Dat we preventief werken en vooral open staan voor nieuwe ontwikkelingen.”

Online jongerenwerk
Via Bindkracht10 is contact gelegd met Youth Spot van de Hogeschool van Amsterdam. Dit lectoraat richt zich op de professionaliteit van grootstedelijke jongerenwerk. “Binnenkort heb ik een afspraak met ze. Zij hebben al onderzoek gedaan naar de inzet van sociale media in het jongerenwerk en een aanpak ontwikkelt hoe hiermee om te gaan. Het is belangrijk dat we de komende tijd gaan kijken wat er nog ligt wat we kunnen gebruiken.”

De deelnemers hebben een padlet gemaakt met verslag van alle bezochte sessies. Bekijk de padlet via deze link.

Meer lezen over dit thema?