Zorgalliantie van 2021 naar 2022

Als 2021 iets heeft laten zien is het dat een netwerk ook in coronatijd doorgaat. Online, in kleine ontmoetingen en groter waar het kon. Als 2021 ook iets heeft laten zien is het dat de urgentie van de echte vraagstukken in wonen, welzijn en zorg toeneemt én dat we deze niet meer zonder elkaar kunnen aangaan. Steeds meer vragen vraagstukken domeinoverstijgende samenwerking tussen wonen, welzijn en zorg. En het opbouwen vanuit de behoeften van mensen zelf.

Dit moet bij elkaar komen in gelijkwaardige samenwerking. Maar hoe die er uit ziet?

In 2022 leggen we daarom een overkoepelende visie over onze thema’s: Samen wonen, leven en zorgen in de Krachtige Gemeenschap. In een wijk/buurt/dorp/gemeente hebben inwoners, ondernemers, verenigingen, burgerinitiatieven, professionals van wooncorporaties/ welzijnsorganisaties/ zorgorganisaties en overheden elkaar nodig. Zodat inwoners én deze gemeenschap gezondheid en kwaliteit van leven ervaren.

Vanuit samen wonen, leven en zorgen vullen we de agenda voor 2022. Hiermee integreren we de 7 thema’s die de afgelopen jaren de rode draad waren in onze dagelijkse werkzaamheden. Dat betekent dat deze invalshoeken en ontwikkelde expertise gekoppeld wordt aan wat dit betekent voor wonen, leven en zorgen voor elkaar in de krachtige gemeenschap.

Hieronder geven we een terugblik op onze activiteiten in 2021. Niet volledig en we zullen soms mooie activiteiten vergeten, het jaarverslag komt nog. Maar we hopen dat deze activiteiten inspireren tot mooie samenwerking in 2022!

>> Wonen<<

In het thema wonen besteedden we in 2021 met name aandacht aan collectief wonen en aan het vraagstuk wonen en zorg.

2021: Collectief wonen
Sinds 2021 maakt het Civil Society Lab deel uit van de Zorgalliantie. Dit betekent dat de minor ‘Stad & Land, co-creatie en transitie’ verbonden is aan onze leerkringen en speciaal ook aan het thema wonen. In wonen is collectief wonen steeds belangrijker. In collectieve woonvormen delen bewoners collectief voorzieningen met elkaar. Collectieve woonvormen komen steeds meer op. Vanuit de wens van mensen om samen te leven, maar ook vanuit woningnood.

We kijken terug op twee prachtige successen binnen het thema in 2021:
1) In mei 2021 is de inzending van collectief wonen voor jongeren voor de prijsvraag Vier-de-Wijk op de tweede plaats geëindigd. Echter op de Gezond Leven, Leren en Wonen dag op 5 november in MuzeRijk vanuit de leerkring Uden is bekend geworden dat ze samen met de 3^e prijs, Knarrenhof een collectieve woonvorm mogen ontwikkelen in Uden-Noord.
Udens nieuws: lees meer
Udenaar van de toekomst: lees meer

2) Als resultaat van de semesteropdracht voor Woonkr8 wordt het spel Hop-on-Hop-off doorontwikkeld door het platform ZorgSaamWonen. Doel is bewustwording van de een na laatste halte in de woon carrière van ouderen.

2021: Wonen en zorgen

September 2021 hebben we een tribunebijeenkomst georganiseerd over collectief wonen. Ouderen kunnen hierdoor langer zelfstandig blijven wonen. Ook voor jongeren kan het aantrekkelijk zijn om voorzieningen te delen waardoor je gezellig en goedkoper kan wonen. Tijdens de bijeenkomst werd het collectief wonen door de deelnemers verder verkend. Ook was er de gelegenheid om op bezoek te gaan bij diverse collectief-wonen-projecten in Nijmegen.
In september vond ook de taskforcebijeenkomst wonen en zorg voor bestuurders in de regio Arnhem Nijmegen en Rivierenland plaats. Doel is het stimuleren van meer geschikte woningen voor ouderen. Hierbij gaat het niet alleen om woningen, maar ook om een veilige en prettige woonomgeving waarin men omziet naar elkaar. Dit is hard nodig omdat we snel vergrijzen. Het was een succesvolle bijeenkomst met een hoge opkomst aan bestuurders van zowel gemeenten, corporaties, welzijn- en zorgorganisaties. In 2022 organiseert de Zorgalliantie een vervolg hierop met drie themabijeenkomsten en een netwerk van bestuurders rondom dit thema. Verbonden aan de landelijke Taskforce Wonen en Zorg.

In december vond digitaal de tribuneactiviteit de gezonde wijk zonder zorgen plaats. Dit was een gezamenlijke activiteit vanuit de thema’s ‘anders zorgen’ en ‘anders wonen’. Corporaties zijn nog zoekend wat hun rol kan zijn bij het thema ‘gezondheid’. Het sluit beter aan bij de beleving van corporaties als het thema benaderd wordt vanuit het concept ‘positieve gezondheid’ en het bevorderen van de leefbaarheid en sociale cohesie. De Zorgalliantie zal ook in 2022 aandacht besteden aan hoe partijen dit thema samen interdisciplinair kunnen oppakken.

>> Leven<<

Vanuit dit perspectief zien we dat de thema’s in 2021 vooral gingen over specifieke doelgroepen of mensen in specifieke omstandigheden en de ondersteuning die deze doelgroepen nodig hebben om mee te kunnen in een gemeenschap. Om goed te begrijpen wat mensen nodig hebben is ervaringsdeskundigheid gebruiken belangrijk.

Daarnaast zien we nieuwe spelers met nieuwe vragen in het domein van wonen-welzijn-zorg: sociale ondernemers. Welkom in het netwerk!

2021: Ervaringsdeskundigheid
Movisie en de Zorgalliantie organiseerden een leertraject ‘Ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid in welzijn’. Vijf welzijnsorganisaties (participanten van Zorgalliantie) bouwden in een aantal leer- en reflectiesessies kennis op en wisselden ervaringen uit. In hun eigen organisaties zijn ze er actief mee aan de slag gegaan. Welzijnsorganisaties bewust te maken wat het betekent om ervaringskennis meer te benutten was het doel van het traject en eventueel de stap te (laten) zetten om met ervaringsdeskundigen te gaan werken.
Movisie en de Zorgalliantie wilden door middel van dit leertraject welzijnsorganisaties en sociaal professionals meer ontvankelijk maken én toerusten om ruimte te creëren voor de ervaringen, ideeën en initiatieven van diverse groepen inwoners en om ervaringskennis en ervaringsdeskundigen op een waardevolle manier in te zetten. De opgedane inzichten die Movisie en de Zorgalliantie uit dit traject ophaalden worden gedeeld met belangstellenden binnen en buiten de Zorgalliantie. Dit gaan we doen met een tribune-activiteit op 15 februari 2022. In deze bijeenkomst informeren we je ook over welke verschillende routes en mogelijkheden je hebt om als organisatie aan de slag te gaan met ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid. En gaan we dieper in op de ontwikkeling van ervaringsdeskundigheid en de rol die opleidingen daar in kunnen spelen.

2021: Aanpak tegen armoede
In het afgelopen jaar zijn we aan de slag gegaan met het thema ‘Werknemers en geldzorgen’. Als je werkt, betekent dat niet automatisch dat je financieel rond kunt komen. Met name door de vele flexibele en tijdelijke contracten. Aan de hand van een bestaande e-learning hebben deelnemers kennisgenomen van mogelijke signalen van werknemers, gespreksvaardigheden en hoe je als werkgever op een laagdrempelige manier kunt doorverwijzen. Aan de hand van een geslaagde pilot met vier grote werkgevers hebben we de training nog een keer onder een grote groep onder de aandacht gebracht. In oktober hebben we op grote schaal, samen met de Werkplaats Sociaal Domein Arnhem en Nijmegen en de HAN, de Week tegen Armoede georganiseerd. Tijdens de week hebben we zowel fysieke als online activiteiten georganiseerd, waarmee armoede flink op de kaart is gezet. Enerzijds leerden studenten van allerlei studierichtingen over het effect van armoede en hoe zij dit later, als professional, in hun praktijk tegen kunnen gaan komen. Anderzijds hebben we vele activiteiten bij de partners van de zorgalliantie en de werkplaats op de agenda gezet, ter inspiratie en om aan deel te nemen.

Vooruitblik: Week tegen Armoede, Kinderarmoede, Helder loket voor alles
In 2022 krijgt de Week tegen Armoede een nog grootser vervolg. Als het gaat om mantelzorg en armoede bijvoorbeeld, hoe zorgen we ervoor dat mantelzorgers er financieel niet op achteruit gaan? En hoe zorgen we ervoor dat wonen betaalbaar blijft aan de hand van nieuwe woonvormen?

Verder zetten we flink in op het verbeteren van de samenwerking op het gebied van ‘Kinderarmoede’ in het sociaal domein, onderwijs en zorg. Hoe geef je kinderen een kansrijke start? En wat kan het informele netwerk, de community daarin betekenen (krachtige kern)?

“Ik werd wel gehoord en doorverwezen, maar keer op keer naar het verkeerde loket”. Hoe vaak komen we het niet tegen: welwillende professionals en toch wanhopige inwoners, omdat het lang niet altijd duidelijk is naar welk loket je doorverwezen moet worden. Door een nog nauwere samenwerking in de regio willen we dit scherper krijgen. Toch toe naar één loket voor alles?

2021: Nieuwkomers

Op dit thema zie je dat niet alle thema’s even ver zijn in ontwikkeling. 2021 heeft in het teken gestaan van het opbouwen van netwerk rondom het thema vrouwelijke statushouders. Dit mondde uit in een subsidie-aanvraag bij RAAK publiek, waarover we in 2022 meer vertellen. Komend jaar staat ook de nieuwe inburgeringswet op stapel, dus genoeg te doen!

2021:  Sociaal Ondernemerschap

Het thema sociaal ondernemerschap is in 2021 nadrukkelijker op de agenda gekomen. Deze groep wordt gezien als belangrijke innovatiemotor voor zorg en welzijn. In de maand juli hebben er twee verkennende gespreksrondes plaatsgevonden met een 10-tal sociaal ondernemers uit ons netwerk wat het volgende kernvraagstuk heeft opgeleverd: wat is ervoor nodig om toe te werken naar een ECO-systeem waarin reguliere aanbieders van zorg, wonen, welzijn en onderwijs; gemeenten en de opkomende groep sociaal ondernemers en inwoner initiatiefnemers elkaars vernieuwing positief weten te beïnvloeden en te versterken?

Hierin zijn een aantal concrete uitdagingen benoemd voor de Zorgalliantie:

• Impact zichtbaar maken, ook van de keten, het netwerk als geheel?
• Hoe krijg je ondernemerscultuur in de zorg en hoe zorg je ervoor dat zorgondernemers zorgwaarden hoog in het vaandel houden?
• Stakeholderbeleid en -management, hoe geef je dat vorm?
• Sociaal ondernemen inbrengen in het onderwijs en sociaal ondernemerschap stimuleren onder studenten (ook goed als ze een baan willen bij een traditionele aanbieder)

Mooi dat de eerste sociaal ondernemers inmiddels toegetreden zijn als participant van de Zorgalliantie, zoals Warkhouse, Compass Uden, Campus Uden, Muzerijk, ABC Bemmel en VOF Kletsbot.

Op 4 november is het incompany leertraject sociaal ondernemerschap van start gegaan met 12 zorgondernemers vanuit de Over ons (ondernemersgroepdriestroom.nl). Hiermee wordt tegemoet gekomen aan de behoefte van professionals die lang in de zorg hebben gewerkt en de omslag moeten maken naar ondernemer. Gezien het ontstane enthousiasme onder de onlangs gestarte zorgondernemers is de verwachting dat dit leertraject het komend jaar voor een nieuwe groep vervolg krijgt.
Het komend jaar zullen we hen nadrukkelijker podium geven om hun zichtbaarheid te vergroten binnen de Zorgalliantie, hun rol en impact. Hierbij sluit ook aan de nieuwe lector Kansrijk Ondernemen Thomas Lans van de HAN. Hij gaat zich in de regio richten op de ondernemende mindset van zowel bestaande ondernemers als ondernemers in de dop gebruik makend van flankerend onderzoek naar hoe je ‘kansen zien en evalueren’ het beste kunt ondersteunen bij bestaande en toekomstige ondernemers.

Op 12 mei 2022 vindt bijvoorbeeld het Zorgalliantiecafé ‘sociaal ondernemerschap’ plaats bij ABC Bemmel in samenwerking met de Driestroom en Thomas Lans. In het najaar gaan we waarschijnlijk op bezoek bij de sociaal ondernemers van Uden.

>> Zorgen<<

2021: anders zorgen

Het thema anders zorgen in heeft 2021 de plannen uitgewerkt om te transitie van zorg naar gezondheid te gaan vormgeven. Inzichten vanuit het individu, het eigen (in)formele netwerk, de sociale cohesie en verbinding tussen professionals met de wijk, zijn bepalend om de transitie naar gezondheid verder te brengen. Het concept Positieve Gezondheid kan hierop mooi aansluiten als verbindende taal en een methodiek om meer inzicht te krijgen in de gezondheid van het individu. Samen met de alliantie makelaars wordt gekeken hoe de eerste lijn en sociaal domein meer in verbinding komt te staan met elkaar in de verschillende gebieden. Zo is met ECT Tiel en Welzijnsorganisatie Mozaïek een verkenning gedaan om met ‘Welzijn op Recept’ en ‘Leefstijlspreekuur’ deze verbinding ook daadwerkelijk te maken. Hierbij wordt gebruik gemaakt met de ervaring uit andere regio’s, zoals de Noordelijke Maasvallei. Dit kwam ook terug op de tribuneactiviteit begin december, waar naast Welzijn op Recept, ook het stimuleren van gezondheid door gebruik te maken van de Fitcoins app en de waardevolle inzet van beweeg en sportcoaches in verschillende wijken/gemeenten. Voor 2022 gaat het thema Anders Zorgen binnen de leerkringen aan de slag om de brug verder te slaan tussen zorg en sociaal domein, met de andere thema’s het verschil gaan maken, door het vormen van lokale netwerken en daar te bouwen aan de gezondheid van inwoners in de wijk/gemeente.

2021: Technologie in Zorg en Welzijn
Dit jaar hebben we de slag van experimenteren naar implementeren gemaakt. Experimenteren met technologie in zorg en welzijn gebeurt dagelijks, maar de uiteindelijke stap naar implementatie lukt vaak niet. Vaker mist de kennis over hoe de organisatie deze stap daadwerkelijk maakt. Hiervoor is de implementatiescan ontwikkeld die op 29 april 2021 tijdens een lunchbijeenkomst in het netwerk van de Zorgalliantie gepresenteerd is. Als vervolg hierop hebben implementatie projectleiders de scan uitgebreid getest. De evaluatie van het gebruik heeft geleid tot een scan die inhoudelijk staat. Tijdens de focussessie van 15 december hebben de projectleiders hun gebruikerswensen kenbaar gemaakt die bijdraagt aan een introductie van de scan het komend jaar in het Zorgalliantie netwerk.

Daarnaast heeft de Zorgalliantie en het iXperium Health samen met WZW een Masterclassreeks ontwikkeld die het management helpt bij de borging van Zorgtechnologie. De onderwerpen richten zich op het ontwikkelen van zorgtechnologie beleid, sturen op zorgtechnologie projecten, het komen van experiment naar implementatie en hoe je meerdere technologie toepassingen in de organisatie managed. De masterclasses vonden plaats in de periode oktober t/m december en gaven inzicht in het vraagstuk, de behoeften in de eigen organisatie om te ontwikkelen op het vraagstuk en het management instrumentarium dat beschikbaar is voor het vraagstuk. In een uniek werkleer traject dat hierop volgt kunnen de deelnemers oefenen met dat instrumentarium door het toe te passen op vraagstukken in de eigen organisatie en dus zo te werken aan die vraagstukken.

De masterclasses dragen bij aan het project Medewerker en Technologie (MET) | WZW die een methodiek biedt waarmee organisaties handvatten aangereikt krijgen om (zorg)technologie en digitalisering in te bedden en te implementeren binnen de eigen organisatie. Hierdoor zijn organisaties beter in staat te anticiperen op (toekomstige) technologische ontwikkelingen. MET is een beproefde methodiek voor alle organisaties binnen de sector die stappen willen zetten op het gebied van technologie en digitalisering. Hierin werken samen: WZW, Techadoptie, HAN, Zorgalliantie, iXperium Health, Buro Strakz en Regioplus.

De sociaal ondernemers van de VOF Kletsbot hebben samen met de HAN in het netwerk van de Zorgalliantie een aanpak ontwikkeld, die effectief lijkt te zijn voor de aanpak van eenzaamheid. Kern hiervan is dat door een combinatie van empathische gespreksvoering middels nieuwe techniek en betekenisvolle menselijke interactie, mensen regie houden in hun eigen leven. Kletsbot kan helpen met vergroten van het welbevinden en herstel van relaties in het eigen netwerk. Daardoor neemt de vraag naar zorg en ondersteuning af. Het komend jaar werken de betrokkenen aan de realisatie van het prototype. https://www.youtube.com/watch?v=ns17cMmuIi0

In deze terugblik is te zien dat we steeds meer toewerken naar een geïntegreerde aanpak. Op naar 2022!