Opbrengsten studiereis Japan 2023

Van 12 t/m 22 oktober 2023 hebben de Zorgalliantie & Krachtige Kernen en de Academie Built Environment (HAN) een studiereis  ondernomen met de partners uit het werkveld naar het land van de rijzende zon. Het programma is opgebouwd met als thema wonen, welzijn en zorg.

Waarom Japan?
Japan behoort net als Singapore, Taiwan en Hongkong al jaren tot één van de meest ontwikkelde landen in Azië. Strakke wolkenkrabbers, boeddhistische monumenten en traditionele paleizen wisselen elkaar af. De basisvoorzieningen zoals de ziekenhuizen en slaapaccommodaties zijn er net zo modern als in Nederland. Het land kent echter daarnaast nog vele traditionele, Oosterse invloeden: respectvol, hiërarchie bewust, aandacht, stiptheid maken dit land tot een fraaie mix van moderniteit en traditie, en dan hebben we het nog niet over het heerlijke altijd verse eten…
Nippon of Nihon zoals de Japanners Japan noemen is het meest oostelijk gelegen Aziatische land ter wereld. Japan bestaat uit vier grote eilanden en nog eens ruim 6000 kleine eilanden.

Terugblik Masterclass 17 januari 2024
Artikel van José van Berkum:
De toekomst van de ouderenzorg: Japan als voorloper van Nederland – Zorgalliantie

Online ontbijtsessie 16 oktober 2023
>> Bekijk de opnames van de sessie

Impressie van 1 van de deelnemers: Ingeborg van der Oord (Warkhouse, partipant Zorgalliantie)

Dag 1
De eerste locatie was het Toyama Senior Activitycenter. Met de metro en een korte wandeling zijn we in het kleine zaaltje gearriveerd. Wat ontzettend leuk om het onderzoek naar integrated community-based care te horen en ons te verdiepen in de Japanse bloempot aanpak. Andersom zijn zij erg benieuwd naar de ABCD methode en de hybride samenwerking tussen professionals, jongeren en ouderen. We raken niet uitgepraat met professor Yoko Matsuoka van de Tokyo kasei universiteit. Nog even uiteten in de Koreaanse wijk van Tokyo.

Dag 3
Tour door Tokyo en voorbereiding ontbijtsessie met Nederland (morgenvroeg 8 uur NL tijd)
Quote student: Wat is het belangrijkste verhaal tot nu toe wat jij van een oudere hebt gehoord?
‘Live in my familiair town untill the end of my live. It is very beautiful that i can spend the last days of my live in the community where i live in’ ❤️

Dag 4
Bezoek aan het senior winkelcentrum zonder drempels en in één lange, mooie straat. Vele ouderen gaan daarnaartoe met elkaar en met bus, openbaar vervoer of lopend. Rood ondergoed (brengt geluk) all over the place!
Vervolgens in een drafje naar Toyo Universiteit om een college te geven aan meer dan 40 Japanse studenten. Een college over dementie en wonen. Wendy Kemper Koebrugge, PhD vertelde over netwerk aanpakken en gaf de cijfers over het aantal mensen die dementie krijgt in 2040 en welke oplossingsrichting er is om kwaliteit van leven te behouden met elkaar. Dort Spierings vertelde over de inrichting van de woningen en ontmoetingsruimte met als bijzonder handig middel de wenselijke schaal (vitaliteits relatie tussen zorg en geen zorg ontvangende inwoners binnen wooncomplexen) en gaf een toekomstproof voorbeeld uit Nederland Muzerijk. Daarna hebben wij om 8 uur NL tijd een ontbijtsessie verzorgd met alle inzichten tot nu toe cultuur, gedragsmanagement, welzijn, wonen en de integrale community of care aanpak alhier. Het Akabanemuseum met housing through the years bezocht met een gids en de professor, waarbij je de woningen in kon lopen en kom ervaren hoe de huizen na de tweede Wereldoorlog werden gebouwd met oog op veiligheid en stabiliteit ivm aardbevingen. Vanavond geweldige sushi gegeten met collega’s van de uni én een onvergetelijk uur karaoke in een prachtige wijk dichtbij.

Dag 5
Vandaag een informatief bezoek aan het multifunctionele Community Health Centre Toyama heights Danshi gelegen in de wijk Sjinyuku-ku gebracht. Daar werken ook wel echt een stel toppers aan advanced care planning met een groot netwerk van professionals en bewoners. Meer dan 340000 inwoners en mensen van buiten het gebied genieten de zorg vanuit dit gebied met verschillende centra. Het is een unieke plek voor Tokyo en de rest van het land met zoveel hoog kwalitatieve (steeds meer integratieve) zorg.
Nu betaald door gemeente maar gestart vanuit landelijke subsidie. Duurzaam gebouwd van papier en houten materialen is het pand met verschillende wanden steeds opnieuw in te richten. Een mooie visie op de zorg: ‘door de persoon te ondersteunen, ontwikkelen we community kracht. Het gaat om de kracht van connecten en geconnect worden.’ ‘Van verzorgd worden naar ondersteunen van anderen.’
Daarna hebben we ook een mooie wandeling door de wijk en het park gemaakt en een aantal heeft een lokale woning bezocht. Lekker sandwiches gegeten om vervolgens onder leiding van de Prof Hiroko Mizumura Toyo University, professor Hiroku en assistent professor de reis te vervolgen naar de Misawa Housing Company. Daar bouwen ze complexen waar mensen met en zonder zorg kunnen leven die daar samen met gezinnen een eigen community vormen. De fysieke locatie maakt die gemeenschapszin meer mogelijk. Zowel de investering in de kwaliteit van leven als in kwaliteit van het dood, gaan daar hand in hand volgens de aanwezigen.
Zij zijn gespecialiseerd in Intergenerationeel bouwen voor gezinnen, ouderen zonder zorg en ouderen met milde tot zware zorgbehoeften. De zogenaamde Care Homes zijn ontworpen op het platteland en nu populair in de stad. Ongeveer 220 woonunits in grote gebouwen. In een verhouding waarbij de vitaliteit en het levensloopbestendig wonen hopelijk versterkt wordt. Natuurlijk ook rekening houdend met het natuurgeweld in het land. Hiervoor hebben we de #aardbevingssimulator uitgeprobeerd met een 8 op de schaal van Richter. Dat is wel echt indrukwekkend! Vervolgens pizza (ff iets anders) gegeten in de haven Teleport Tokyo met een spectaculair uitzicht.

Dag 6
Vandaag project NOIE bezocht van architectenbureau YUUA. Prachtige gebouwen met een huiselijke uitstraling binnen en buiten. Ook de lichtinval is geweldig! Bas Spaanderman gaf samen met zijn partner een energieke presentatie over het bouwen in Tokyo. De twee studenten Bram en Justin die bouwkunde doen in Japan van de HAN zijn hierbij aangesloten.
Gebouwen worden gezien als levende plekken. Voorbeeld is de foto van een 2000 jaar oud gebouw, dit wordt elke 20 jaar herbouwd, een symbool en ritueel om ook spiritueel mee te gaan met de toekomst.
Na de dramatische tweede wereldoorlog is er een enorme economische groei geweest. De bevolking is na de oorlog gegroeid van 8 miljoen naar 40 miljoen… (1/3 van de bevolking van Japan woont in 1 stad…)
De opbouw is na 1947 op sommige punten gelijkgegaan met die van de wederopbouw in Rotterdam. Volgens een strak grid. Niet alles is zo gebouwd, maar het vele bouwen had een enorme invloed op de totale economische productie. Japan ging van een verslagen land naar een land in ontwikkeling. De Olympische spelen in 1964 was daarbij een belangrijke mijlpaal. Om snelheid te maken zijn de wegen ook boven de rivieren gebouwd: dit was om buiten de regels te blijven en vele malen goedkoper. De beweging naar een innovatieve technologische leidende positie bracht de mensen, werk en innovatie bij elkaar. Dit verklaart ook de vele iconische architectuur. In de jaren 90 klapte de kapitaal bubbel. En nog is het lastig. De staatsschuld is hier gigantisch. Conclusie: de vergrijzing (+financiële last) is gelinked aan een (teveel) constructie én een onderhoud van oud vastgoed probleem. De markt van de constructie industrie blijft maar groeien. Ook al staat er veel vastgoed vrij. De yen keldert enorm, voor de Japanners een drama. Dit is typisch een ‘pork barrel probleem’. De politiek lijkt hier een top-down oorzaak in.

Vervolgens op bezoek in het door haar zelf gebouwde huis van FUMIKO HAYASHI MEMORIAL HALL. A Home, Workplace, and Garden. Hayashi heeft misschien nooit de lof gekregen die ze verdiende. Om te beginnen schreef ze over vrouwen vanuit hun eigen standpunt. Dat was in die tijd heel bijzonder. Hayashi’s werk oversteeg de grenzen van de populaire literatuur en verdiepte zich in de menselijkheid van vrouwen en het sociale onrecht waar zij onder leden. Een power woman.
Klap op de vuurpijl was aan het einde van de dag; een netwerkborrel bij de AmbassadevanhetKoninkrijkderNederlanden in Tokyo. Vele Japanse ondernemers gesproken die graag willen verkennen of het bedrijf in Nederland met hun technologische innovatie kan aarden. Oost.NL helpt hen daarbij. En naar het topje van de Tokyo Tower geweest op 150m boven de stad genieten van de lichtjes en het complete overzicht.

Dag 7
Geweldige zonnige dag gehad letterlijk en figuurlijk. Vanmorgen vroeg vertrokken vanuit Tokyo richting de bijzondere plaats Nikko. Hier zijn de tempels en schrijnen te bezoeken en kun je leren over de geschiedenis van de Shogun, levende gebouwen die echt prachtig zijn.

Daarna naar ons hotel met een Onsen waar je heerlijk in kunt badderen. Dit water alleen al doet je heerlijk verfrissen (en je voelt je direct vele jaren jonger;). Vannacht slaapt iedereen in een traditioneel ingerichte kamer met Tatami matten en dunne matras. Een mooie ervaring.

Dag 8
Vandaag een bezoek aan het Imaichi Public Health-Welfare Center gebracht.
Daarbij kregen wij een uitgebreide introductie over Nikko City gegeven door onder andere prof Yuichi Chigusa, de burgemeester van Nikko en andere wetenschappers onder andere over het community based integraal care system (per 3000-6000 inwoners 1 centrum).
We zijn dieper het Nikko Health Care Net (Nikko HCN) ingedoken. Een in 2019 ontwikkeld netwerk van 12 betrokken ziekenhuizen waarbij er een belangrijke beweging is gemaakt van competitie naar cooperatie. Hierbij is er een splitsing gemaakt tussen de acute, herstellende en langdurige zorg fase. We bezochten Nikko Noguchi Hospital, Nikko Medical Center, Dokkyo Medical university, Medicare Unit (Facility covered by g-term care insurance) en Danran (Integrated facility for medical and long-term care). Een complete reis door het zorglandschap hier in Japan, wat een enorme eer dat, dat mag. Op de vraag: hoe benutten jullie naast persoonlijke zorg zoveel mogelijk technologie om de problemen het hoofd te bieden? Is het antwoord: het is nog lastig te weten wanneer welke tech het beste ingezet kan worden. We zouden het op prijs stellen dat samen te onderzoeken.

Note op Internet : In Nikko City is in 2013 het ‘Nikko City Mimori Soba Net Project’ gestart, waarbij lokale gemeenschappen samenwerken om te waken over burgers die sociale bijstand nodig hebben en hen te ondersteunen in de lokale gemeenschap. Het geboortecijfer daalt en de bevolking vergrijst. Ook neemt het aantal personen per huishouden af en neemt het aantal alleen-ouderenhuishoudens en huishoudens waar een oudere alleen woont toe. Nikko City ervaart zo’n trend, dit zal zich in de toekomst voortzetten. 
De inwoners hebben de steun van de lokale gemeenschap nodig om gezond en veilig te kunnen blijven leven zoals zij gewend zijn te leven. Activiteiten om te waken over degenen die steun nodig hebben, zijn afhankelijk van publieke diensten (publieke hulp), en van de wederzijdse hulp van kennissen en connecties in de lokale gemeenschap (wederzijds). 
Daarnaast zijn lokale monitoringactiviteiten ook van belang voor rampenpreventiemaatregelen en misdaadpreventiemaatregelen.

Als interessant en niet direct te vertalen voorbeeld: Er kan worden gezegd dat de situatie gevaarlijk is als er een verandering in de omstandigheden is die alleen kan worden opgemerkt door mensen die in de gemeenschap te leven. (Het 3 huizen aan weerszijde principe)
* Kranten en andere bezorgingen stapelen zich al dagen op in de voordeuren en brievenbussen.
* Zelfs ’s nachts hangt de was nog steeds in de tuin te drogen.
* Binnenverlichting gaat niet aan.
* Overdag blijven de lampen branden.
* Er zijn andere situaties die duidelijk verschillen van het dagelijks leven.
Nikko City ondersteunt ook het doel van het ‘Isolated Death Prevention Watch Project’

Dag 9 de laatste dag Ueno Tokyo
Een mooie reis gemaakt van Nikko naar Ueno. Heerlijk geshopt samen met alle Japanners die hier komen om het weekend te vieren. Een bruisende stad waar je uren kunt ‘verdwalen’.  Morgenvroeg weer, met hart en hoofd vol met inspiratie, op naar huis!