“Samen de beste leeromgeving creëren in Nijmegen”

In gesprek met Dick Herfst, bestuurder ZZG zorggroep

Jarenlang heeft hij zich ingezet voor een verbinding tussen het onderwijs, onderzoek en de beroepspraktijk. In mei van dit jaar gaat hij met pensioen. In gesprek met Dick Herfst, bestuurder van de ZZG zorggroep over zijn affiniteit met onderwijs, de meerwaarde van de Zorgalliantie en hoe blijft een hogeschool nu echt innovatief?

“Mijn eerste contacten met het onderwijs gaan terug naar de jaren 80”, vertelt Dick Herfst. “Destijds was ik hoofd verplegingsdienst bij het Radboud. De hogeschool verzorgde het onderwijs, zoals bij- en nascholing en kaderopleidingen voor onze medewerkers. In een academisch ziekenhuis zijn, naast de patiëntenzorg, ook het werkveld en het onderzoek thema’s. We keken hoe we werkveld en onderwijs dichter tot elkaar konden krijgen, dit leidde tot structurele samenwerkingsverbanden. Een voorbeeld van een initiatief die daaruit voortkwam, was om de A-opleiding verpleegkunde bij de hogeschool onder te brengen. Dat werd de hbo Vi opleiding. We maakten van het ziekenhuis een werkplaats voor studenten, onder leiding van professionals konden studenten praktijkervaring opdoen. De hoogleraar Verplegingswetenschappen, hoogleraar Fysiotherapie en de opleiding Ergotherapie werden naar Nijmegen gehaald.”

Onderwijs in de VVT

De ZZG zorggroep, actief in Nijmegen en omliggende gemeenten, is in 2006 ontstaan door fusie van twee intramurale zorginstellingen met één extramurale zorginstelling. Dick Herfst leidde de fusie en werd bestuurder van de nieuwe organisatie. De afgelopen jaren leidde hij zijn organisatie door een belangrijke transitie.
“Ik merkte toen dat je in de VVT sector eigenlijk ook veel meer met het onderwijs kunt samenwerken”, gaat Dick Herfst verder. “Daarom heb ik de samenwerking opgezocht en projecten opgezet. Zo konden de ontwikkelingen rondom wijkverpleging veel meer worden verwerkt in het onderwijs. We hebben hier een herstelcentrum, dat is uitgegroeid tot een grote onderwijsplek. De HAN maakt gebruik van 200 m2 van het centrum, zodat studenten voor de paramedische functies samenwerken met professionals in een praktijkomgeving.”

Zorgalliantie

Als een van de eersten nam Dick Herfst zitting in de Zorgalliantie. Voor hem was het een logische stap om lid te worden. Al snel zag hij de toegevoegde waarde van lidmaatschap van de Zorgalliantie.
“De vraagstukken die in de praktijk spelen, daar kun je het onderwijs heel goed bij gebruiken”, licht Dick Herfst toe. “Samen kijken hoe je de theorie en praktijk dichter bij elkaar en verder kunt brengen. Wij praten bijvoorbeeld met lectoren over innovaties en subsidiëren als zorggroep ook twee lectoren bij de HAN; Rob van der Sande (lector Eerstelijnszorg) en Bert de Swart (lector Neurorevalidatie). Dat is ook een rol van het hbo. Praktijkgericht onderzoek, oftewel innovaties in de praktijk stimuleren. Maar ook vanuit de praktijk je realiseren dat je dan professionals krijgt die ertoe doen. Het is een wederzijds belang van zorg en onderwijs om de praktijk verder te ontwikkelen en kennis te delen. Maar ook de professional de kans te geven om zich te ontwikkelen door onderzoek toe te passen. Ik zie duidelijk ook een meerwaarde van op die manier studenten binnenhalen. Wat is er idealer dan een aantal enthousiaste jonge mensen op de afdeling die vragen stellen en onze eigen professionals aan het denken zetten? Het helpt ook als je je verdiept in elkaars standpunten en kijkt welke rol je in een standpunt van de ander kan spelen. Als we samen in Nijmegen de beste leeromgeving maken en iedereen wil hier komen wonen en werken, dan is dat in ieders belang.”

Innovatie

DNA manipulatie, medicijnen uit een 3D-printer en zorgrobots. De ontwikkelingen binnen de zorg zijn misschien wel de meest vooruitstrevende. Hoe blijven wij als hogeschool innovatief? Op welke wijze geven wij onze samenwerkende partners meer stem in de innovatie projecten?
“Door in permanente interactie met de praktijk te blijven”, geeft Dick Herfst aan. “En ook bijeenkomsten voor deze groep te organiseren, zodat je ook de ontwikkelingen met elkaar kunt uitwisselen. Het is belangrijk om als organisatie een heldere visie te hebben over waar je naar toe wilt.”

Voorbeeld
ZZG zorggroep heeft na Buurtzorg de meeste wijkverpleegkundige op niveau 5 in dienst. In de extramurale teams is 60% verpleegkundige, waarvan 40% op hbo-niveau is opgeleid. De organisatie onderzocht welk niveau ze nodig hadden en waarom. Ze namen een kijkje bij de opleiding verpleegkunde en brachten in kaart wanneer studenten op stage gingen. In het eerste jaar gaan studenten al op oriëntatiestage en kiezen dan meestal voor een ziekenhuis op bijvoorbeeld de intensive care. Om de eerstejaars te enthousiasmeren voor de eerstelijn is een samenwerking met de HAN aangegaan. Met onder andere filmpjes waarin wijkverpleegkundige vertelden over hun werkzaamheden, werd het beeld bij de studenten van de eerstelijn bijgesteld en leidde het voor de ZZG zorggroep tot veel nieuwe stagiaires.

Samenwerken in de driehoek

De HAN blinkt als hogeschool uit in de manier waarop onderwijs, onderzoek en de beroepspraktijk onlosmakelijk en voortdurend met elkaar zijn verbonden. Hoe werken we nu echt goed met elkaar samen in de driehoek?
“Ik denk dat we daar nog aan het begin staan”, zegt Dick Herfst. “Dat we daarin veel meer voor elkaar kunnen betekenen. Het zou goed zijn dat we nog veel meer op het gemeenschappelijk belang gaan focussen om daar nog meer uit te halen. Alles wat op papier staat is mooi, maar het gaat toch om de praktijk en de praktijk kan soms weerbarstig zijn. Met de academievorming moeten we weer nieuwe relaties gaan opbouwen. De komende periode ga je nieuwe waarde vinden waaruit je gemeenschappelijkheid voortkomt. Het herijken van uitgangspunten met elkaar. Nieuwe discussies die je met elkaar moet voeren en de balans weer vinden. Het antwoord vinden op de vraag hoe gaan wij de relatie van onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk samen invullen?”

Over ZZG zorggroep

Bij ZZG zorggroep werken zo’n 3.000 betaalde medewerkers. ZZG zorggroep werkt samen met zo’n 900 vrijwilligers. ZZG zorggroep werkt nauw samen met collega-instellingen, ziekenhuizen, huisartsen en woningcorporaties. Een bijzondere vorm van samenwerking is die in de ketenzorgprojecten, onder andere op het gebied van diabetes, CVA (beroerte), orthopedie, voeding, geriatrie, reuma, MS, Parkinson, terminale zorg en interne geneeskunde.
www.zzgzorggroep.nl

Over Dick Herfst

Dick Herfst heeft een groot deel van zijn carrière in het UMC St. Radboud gewerkt. Als hoofd afdeling organisatie van ziekenhuis en faculteit heeft hij in 1991 als projectleider de reorganisatie van het ziekenhuis geleid. Momenteel is Dick werkzaam als voorzitter van de Raad van Bestuur bij ZZG zorggroep.
Dick is een inhoudelijk betrokken en pragmatisch ingestelde bestuurder. Zijn kracht is om vanuit visie en vernieuwing andere wegen te zoeken binnen de grote veranderingen waarmee de samenleving op dit moment geconfronteerd worden. Als positief mens kijkt hij het liefst vanuit kansen naar nieuwe ontwikkelingen.