‘Anders gaan kijken naar hetzelfde wat er al is’

Leefbaarheid, Liemers, Kunst en Cultuur

In Krachtige Leerkringen gaan professionals en studenten samen aan de slag met maatschappelijke vraagstukken en worden meegenomen in de uitdagingen en kansen van het samen leren in netwerken. Een Krachtige Leerkring geeft de samenwerking structuur: gemeente, professionals, burgers en studenten bepalen gezamenlijk de agenda en definiëren hoe ze met de maatschappelijke vraagstukken aan de slag willen. Miriam Jager (kwartiermaker & wijkdocent Zorgalliantie/Krachtige Kernen) en Wytske Lankester (relatiemanager & wijkdocent Zorgalliantie/Krachtige Kernen) bouwen aan de Krachtige Leerkring Liemers.

Verandering bewerkstelligen
“De Krachtige Leerkring Liemers is met elkaar samen werken en leren”, gaat Miriam Jager van start. “We staan allemaal voor grote vraagstukken in de samenleving en hoe kunnen we nou middels verbinding zorgen dat we met elkaar een verandering bewerkstellingen?” De Liemers is enerzijds een groot gebied en anderzijds wordt het gekenmerkt door veel kernen waarvan Zevenaar de grootste is. “Je hebt er de klein stedelijke vraagstukken en plattelandsvraagstukken, zoals bijvoorbeeld dat boeren burgers worden”, geeft Jager aan. “Veel boeren zijn aan het zoeken naar andere economische mogelijkheden. Zo heb je bijvoorbeeld de melkveehouderij Hippekoeien in Didam, die als nevenactiviteit rondleidingen door de boerderij geeft. Hoe houden we het jong, dynamisch en leuk in de Krachtige Leerkring Liemers, want het vergrijst enorm.”

Verbinden met kunst- en cultuur
Vanuit netwerkorganisatie Liemers++ is de Zorgalliantie/Krachtige Kernen gevraagd om een voortrekkersrol te nemen om de leerkring in De Liemers verder vorm te geven. Een van de nieuwe elementen die Jager en Lankester gaan uitproberen in De Liemers is het inzetten van kunst- en cultuur om de leefbaarheidsthema’s een boost te geven. “Zo trekt het Reisgezelschap Kunst & Maatschappelijke Inclusie samen op met een aantal organisaties, zoals Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN), Cultuur Oost, ArtEZ , Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) om de werelden van kunst en onderwijs aan elkaar te verbinden”, geeft Wytske Lankester aan. “Wat wij nu al een aantal jaren doen en aan het uitwerken zijn, is Krachtige Leerkringen opbouwen rondom het sociaal artistiek werken. Zijn er al plekken waar een samenwerking is? Wat is er dan nog nodig? Is er een stageplaats van te maken voor studenten? Vanuit Zorgalliantie/Krachtige Kernen willen we het artistiek werken steeds meer als middel gaan inzetten om antwoorden te vinden op complexe maatschappelijke vraagstukken. Zo zijn we aan het zoeken en kwamen Miriam en ik ook met elkaar in gesprek om hierin samen op te trekken.”

Mixen en matchen
Een samenwerkingsoverkomst tussen Zorgalliantie/Krachtige Kernen is er al met Cultuur Oost: het Gelders netwerk- en expertisecentrum voor kunst, cultuur en samenleving. “We kunnen ook matchen in De Liemers”, zegt Lankester. “Door het grote netwerk van Cultuur Oost krijgen we inzicht in het wie doet wat en kunnen we voorkomen dat we dubbele dingen doen. De kennis en expertise met elkaar delen ten behoeve van wat er speelt in het gebied.”

Grenzen van initiatieven
De kunst heeft nu ook een maatschappelijke opdracht om te laten zien wat ze waard zijn en waar het geld naartoe gaat. We zien veel goede bedoelingen, maar zijn nog verlegen als het gaat om sociale vragen. Of we zien soms niet waar die mensen zijn die we eigenlijk willen bereiken of hoe we nog kwaliteit kunnen toevoegen aan een initiatief. We merken dat daar mooie kansen liggen. Als je anders gaat kijken met bijvoorbeeld een kunstenaarsblik, dan zie je ook andere kansen. Naast nieuwe mogelijkheden, geeft dat ook vaak nieuwe energie. Dat is dan een hele mooie meerwaarde. Het is een zoektocht en die kan ook in duizend vormen. Daarin staan we nog aan het begin.”

Nieuw: Liemers ambassade
De Liemers krijgt een eigen ambassade. Die moet bijdragen aan het ontwikkelen van een sterke economie in de regio. Dat hebben de vijf Liemerse gemeenten, Doesburg, Duiven, Montferland, Westervoort en Zevenaar opgesteld in een economische visie. De bedoeling is dat organisaties die de Liemers nu op de kaart zetten, zoals Liemers++, De Liemers helemaal goed en de Liemerse Economische Raad, opgaan in de ambassade. “Men is wel heel trots in De Liemers”, licht Jager toe. “Het is alleen nog niet zo ingebed en verbonden. Daarom is ook de Liemers ambassade in het leven geroepen om enerzijds het netwerk te borgen of te verstevigen en anderzijds om de kennis en kunde die in de Liemers is te houden. Vanuit de HAN voegen we kennis toe, maar voor ons is het natuurlijk  van grote meerwaarde dat we die kennis weer laten terugvloeien naar de jonge professionals.”

Ontwikkelingen & ideeën
In de Krachtige Leerkring Liemers werken de volgende partners samen aan lokale thema’s die iedereen belangrijk vindt: Caleidoz, Welkom, Liemers++, Zorgbelang, Plattelandsjongeren Gelderland, Gemeenten (o.a. Duiven, Westervoort, Zevenaar, Montferland), HAN, Rijn IJssel ROC, diverse inwonersinitiatieven en lokale ondernemers. De Liemers heeft een vruchtbare bodem voor projecten, ideeën, initiatieven en samenwerken. Zo is medio mei het Liemers diner ‘Passie voor leefbaarheid’ georganiseerd. “Ik zet nu al in mijn agenda om een Kerstdiner aan het eind van dit jaar te organiseren”, geeft Jager aan. “Het diner leverde zoveel op aan contacten en uitwisseling van kennis. Een meerwaarde voor burgerinitiatieven die elkaar weer vonden. Mensen gingen echt met elkaar in gesprek. We zien alle kansen en we weten ook zeker dat een aantal dingen gaan lopen. Maar hoe dan precies, dat is een zoektocht waar we nu mee gaan beginnen. In september komen er 30 studenten van verschillende studierichtingen van de HAN in De Liemers. Die gaan aan de gang met vraagstukken vanuit Westervoort of misschien ook Zevenaar. Zo hebben eerder studenten vanuit sociaal werk een onderzoek gedaan naar de brandgangen in Duiven. De brandgangen zijn donker en schots en scheef. Uitkomst was een voorstel om een lichtfestival te organiseren in die brandgangen. En in Zevenaar heeft een atletiekvereniging waar de kantine alleen ’s avonds wordt gebruikt. De vereniging laat nu overdag andere doelgroepen gebruik maken van deze mooie ruimte.

Passie
“We hebben elkaar gevonden op de passie”, geeft Lankester aan. “De passie voor het anders doen, voor het anders willen doen, passie voor leefbaarheid. Hoe organiseren we werken en leren zodanig dat we met elkaar bestaan? We hebben het te doen met elkaar en gaan proberen om elkaar te vinden. De bal naar elkaar toe te spelen en te niet zeggen: het eigenlijk mijn project of wie betaalt hiervoor.” Ze geloven in die andere manier van werken. Jager en Lankester: “Vanuit het netwerk denken, samen werken en leren, met passie en in ons geval in het mooie Liemers.”

**************************************************************************************************

Over de Liemers
De Liemers is een streek in Gelderland, ten zuidoosten van Arnhem. Het beslaat verschillende kleine kernen en wat grotere plaatsen als Zevenaar, Duiven en Didam. Het gebied is volop in ontwikkeling: versterking van de kleine kernen, betere samenwerking tussen organisaties, maar ook van ‘boer naar burger’- vraagstukken, waarbij wensen, waarden en mogelijkheden van inwoners centraal staan.

Over het Reisgezelschap
Het Reisgezelschap Kunst & Maatschappelijke Inclusie is een dynamisch netwerk van sociaal-artistiek betrokken studenten, docenten, makers, begeleiders, onderzoekers, adviseurs, ervaringsdeskundigen en andere professionals uit zowel de artistieke als de sociale wereld. Vanuit verschillende vakgebieden zetten zij zich in om de reikwijdte van traditionele sectoren te overstijgen onderweg naar sterke, betekenisvolle verbindingen om bij te dragen aan de kwaliteit van leven van mensen in kwetsbare posities.

www.meetup.com (zoek op ‘Reisgezelschap’)